ALANİN AMİNOTRANSFERAZ ALT (SGPT)
Serum glutamik-pirüvik transaminaz, ALT, SGPT.
Karaciğer dokusunda zedelenme meydana getiren bir hastalık bulunup bulunmadığının kontrolü ve teşhisi konmuş hastaların izlenmesi amacıyla kullanılır.
Genel Bilgiler:
Aminotransferaz veya transaminaz olarak adlandırılan enzimler, vücutta amino asitlerle α-oxo-asitler arasında amino gruplarının transferi reaksiyonlarını katalizler. Çift yönlü olan bu reaksiyonlar, aminoasitlerin yıkılımında ve sentezinde rol oynar.
Aminotransferaz grubu enzimlerden, klinik uygulamada en fazla önem taşıyanları alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz’dır (AST). Bu grup enzimler, pek çok dokuda bulunmalarına karşın, klinik uygulamada en fazla karaciğer ve kas hastalıkları ile ilgili araştırmalarda kullanılır. Hücre içi enzimler olduklarından kan seviyesinin yüksek bulunması, bu enzimleri içeren dokularda, hücre zedelenmesine neden olan bir sorun bulunduğunu düşündürür.
Tablodan da görüleceği gibi ALT aktivitesi, karaciğer dokusunda çok yüksek miktarda, böbrek dokusunda orta düzeyde, iskelet ve kalp kasında düşük miktarda, pankreas, dalak ve akciğerlerde ise eser miktarda bulunur. Eritrosit içi aktivite serumdaki aktivitenin yaklaşık 7 katı kadar olduğundan belirgin hemoliz aktivitenin yalancı yüksek ölçülmesine neden olur.
ALT, klinik uygulamada, karaciğer fonksiyon testleri grubunun en önemli parametrelerinden biri olarak karaciğer hastalıkları ile ilişkili araştırmalarda kullanılır. Hepatitlerle ilgili en hassas tarama testidir. HCV antikoru testinin henüz yaygınlaşmadığı eski dönemlerde, kan donörlerine viral hepatit taraması yapmak amacıyla anti-HBc testi ile kullanılmıştır. Günümüzde doğrudan Hepatit C antikoru taraması yapıldığından, ALT aktivitesi ölçümünün böyle bir amaç için kullanımı önerilmemektedir.
Test Sonucunun Yorumu:
➤ALT ve AST enzimleri beraberce hücre sitoplazmasında bulunur. Ancak AST, hücre - sitoplazmasına ek olarak başta mitokondriler olmak üzere hücre organellerinde de önemli miktarda bulunur. Bu nedenle geriye dönüşü mümkün olan hafif düzeydeki zedelenmelerde, her iki enzim aktivitesinde birbiri ile uyumlu derecede artışlar meydana geldiği halde,
hücre nekrozu ile sonuçlanan ağır zedelenmelerde, sitoplazmik enzimlere ek olarak mitokondriyal enzimlerin de plazmaya geçmesi nedeniyle, serumda ölçülen AST aktivitesi ALT aktivitesinden daha yüksek ölçülür. AST/ALT oranı (De Ritis oranı), akut veya kronik viral hepatitlerde genellikle 0,5 - 0,8 arasında bir seviyede bulunduğu halde alkolik karaciğer hastalığında genellikle 1,0’in üzerinde bulur. Non-alkolik siroz durumlarında da bu oranın nadir olmayarak 1,0’in üzerinde olduğu görülür.
➤Hassasiyeti, safra yolları tıkanıklığından çok hepatosit hasarı yapan durumlarda daha yüksektir. Karaciğer dokusunun bütünlüğünü bozan bütün durumlarda AST ile birlikte yükselmekle birlikte, karaciğer hasarını gösterme açısından AST’ye göre daha hassas ve spesifiktir. Hepatitlerde, yüksekliği AST’ye göre daha uzun süre devam eder. Obeziteye bağlı veya ailevi steatoz durumlarında da ALT, AST’ye göre daha fazla yükselir. Böyle durumlarda, çoğu zaman tek başına yüksek bulunabilir. Alkolik karaciğer hastalığında ise AST daha hassastır. Özellikle A virüsüne bağlı hepatitlerde olmak üzere, akut viral hepatitlerde ve hepatik nekroza sebep olan diğer durumlarda, serum ALT ve AST aktiviteleri 20-50 kata varan artışlar gösterebildiği gibi, bazen referans aralığın üst sınırını 100 kata varan oranda aşan değerlere rastlanabilir. Kronik hepatitlerde ise enzim aktivitelerinde daha ılımlı derecede yükseklikler görülür.
Serum (kırmızı veya sarı kapaklı tüp). Minimum 500 μL. Belirgin hemoliz serum ALT aktivitesinde yükselmeye neden olur.
Çalışma Yöntemi:
Otoanalizör, spektrofotometri.
INSTAGRAM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder