Vibrio cholerae
Vibrio cholerae sporsuz, kapsülsüz, bir ucunda bulunan peritriş kirpikle oldukça hareketli, kıvrık, virgül şeklinde, gram negatif (-) basildir. Asılı damla veya lam-lamel arası metodda ve özellikle karanlık saha mikroskobunda, vibrionların zik zaklar çizerek çok hızlı hareket ettikleri, bazen bulundukları yerde döndükleri bazen de ikişerli üçerli kümeler yaparak birleştikleri ve sonra yeniden hareket ettikleri görülür. Bu harekete, sinek uçuşması hareketi denir.
Üreme Özellikleri
Vibrio cholerae, aerob veya fakültatif anaerob basildir; oksijenli ortamı sever, optimal üreme ısısı 37oC'dir. Optimal pH 7.4-9.6'dır. Alkali ortamı sevmesi ayırt edici özelliktir. Aside, kuruluğa, ısıya, dezenfektanlara, kemoterapotiklerin çoğuna duyarlıdır. Normal mide asitinde inaktive olur. Alkali peptonlu suda (APS) 4-8 saatte çabuk ve bol ürer. Ürerken yüzeyde giderek kalınlaşan bir zar oluşturmaları da ayrıca özellikleridir. Vibrio cholerae, enterik bakterilerin selektif besiyerlerinde üremez. Kendine özgü besiyerleri vardır. Alkış besiyeri, mansur besiyeri, özsan besiyeri, TCBS (Thiosulphat, Sitrat, Bile Solt, Sucrose) besiyeri bunlardan bazılarıdır. Alkali jelozda yuvarlak, grimsi mavi renkte S tipi koloni yapar, jelatine batırma kültüründe 22 oC'de 3-5 günde besiyerini huni şeklinde eritir. Mansur besiyerinde potasyum tellürit, safra tuzları ve jelatin bulunur. Burada jelatin eriterek etrafı şeffaf, potasyum tellürite etki ederek ortası siyah koloniler oluşturur. TCBS besiyerinde sakarozu etkileyerek yeşil renkli besiyeri sahasında sarı-mat koloniler yapar. Kanlı jelozda hemoliz yapar. H2S ve üreaz oluşturmaz. Oksidaz ve indol (+), Voges – Proskauer (-)'dir.
Antijenik Özellikleri
Vibrio cholerae'nın O ve H antijenleri vardır. O antijenleri vibriobiotipleri arasında farklılık gösterir. Gruplandırma ve tiplendirme bu antijenlerle sağlanır.
O1 grubu, A, B ve C faktörlerinden oluşur. A ortak olmak üzere 3 serotipi vardır. Bunlar: Ogawa (AB) – Inaba (AC) – Hikojima (ABC)'dır.
H antijeni, türe özel olmayıp tüm vibriolar'da ortaktır. Bunlara karşı oluşan H antikorlarının koruyucu etkisi yoktur.
Yaptığı Hastalıklar
Kolera hastalığını yapar.
Laboratuvar Teşhisi
➤İnceleme örnekleri: Çok sulu, pirinç suyu görünümünde, balık kokulu gaita, rektal sürüntü ve nadiren kusmuk.
➦Teşhis yöntemleri
- Mikrobiyolojik örneğin direkt mikroskobik incelemesi; erken teşhis için gaitadan direkt veya 4-6 saat sonra APS'de (Alkali Peptonlu Besiyeri) üretilmiş ve yüzeysel kısımdan alınan bir damla örnek lam üzerine konur. Direkt olarak vibrioların sinek uçuşması hareketi incelenir. Aynı inceleme karanlık alan veya faz kontrast mikroskobunda yapıldığında daha da iyi sonuç verir. Bu yöntem, hastalığın başlagıcında, salgın zamanlarında tanıya götüren en hızlı yoldur.
- İlk olguların tanısı için kesin olarak kültür ve biyokimyasal testlerle idendifikasyon yapılmalıdır.
- Gram veya sulu fuksinle boyanmış preparatın mikroskobik incelemesi; inceleme örneğinde vibrioların bol olması halinde görünümlerine bakılarak karar verilir.
- Kültür; gaita ya da rektal sürüntü yoluyla alınan örnekten; Kolera vibrionunu üretmek, izole etmek ve her ihtimale karşı aynı tabloyu oluşturabilecek Salmonella, Shigella vb. bağırsak bakterilerini araştırmak amacıyla aşağıdaki ekimler yapılır.
APS ve selenit-F besiyerine ikili ekim yapılır. Bu ekimler etüvde 3-4 saat kadar bekletilir.
APS besiyerinin yüzeyinden alınan kültür örneği Alkış, Mansur, Aranson ve TCBS besiyerlerinden birine ekilir. Selenit-F besiyerinden de EMB veya Endo agar besiyeri ile birlikte SS besiyerine ekim yapılır.
Katı besiyerinde üreyen şüpheli koloniler, yatık jeloza ekilerek saf kültür elde edilir.
- Biyokimyasal testler; yatık jelozden elde edilen saf kültürden biyokimyasal testler yapılır. Hazır olarak elde bulunan inaga ve ogawaanti serumları ile lam aglütinasyonu yapılır ve bir dakika sonra makroskobik olarak sonuç okunur.
- Serolojik testler; koleraya ait antikorlar ancak ikinci haftadan sonra ölçülebilir seviyeye gelir. Bu nedenle aglütinasyonla sadece geçirilmiş bir hastalığın teşhisi mümkündür. Nekahat dönemi veya portörlerin araştırılmasında kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder